itong2go

ก่อนจะมีเหตุโควิดเราคิดว่าเราก็ทำธุรกิจใช้ได้นะ ไปได้เรื่อยๆ ไม่จนแต่ก็ไม่รวยสักทีแต่ก็ไม่เดือดร้อนเพราะมันก็มีพอมาตลอด ลุ่มๆดอนๆบ้างแต่ก็รอดมาได้แบบชีวิตคนชั้นกลางทั่วไป อยู่บ้านทาวเฮ้าส์ใกล้เมือง ขับรถฮอนด้า ส่งลูกสามคนได้เรียนดีๆ อยากกินอะไรก็ได้กิน ไปเที่ยวเมืองนอกปีละครั้ง ลงทุนธุรกิจดีบ้าง พลาดบ้างขาดทุนเกือบล้านก็มี แต่ก็ยังไม่ถึงกับสิ้นเนื้อประดาตัว ช่วงโควิดคือต้องหยุดอยู่กับบ้าน ทำงาน work from home 100% ก็ได้มีเวลานั่งนิ่งๆหน้าบ้าน ร้อนมากๆจำได้เลย ก็นั่งมันแบบร้อนๆนั่นแหละ คิดอะไรไปเรื่อยเปื่อย จนคิดได้ว่าที่ผ่านมาเราแทบไม่ได้ทำธุรกิจจริงๆเลย คือทำงานนะแต่ไม่ได้สนใจเรื่องเงินทองหรือความมั่งคั่งร่ำรวยเลย คือแบบว่าพอใจกับชีวิตแล้วน่ะ แต่พอเจอเหตุการณ์ร้ายแรงเราก็เกือบเอาตัวไม่รอด แสดงว่าเราไม่ได้มีความมั่นคงใดๆเลย เงินทุนสำรองก็แทบไม่มี กับน้องๆในทีมที่เหลือก็ต้องแทบจะเรียกว่าแบ่งขนมปังกันกิน หาได้เท่าไหร่ก็เอามาแบ่งกัน พอประทังให้มีชีวิตรอดไปก่อน พอเจอโควิด ธุรกิจเราได้รับผลกระทบเต็มๆส่วนนึงเพราะมันก็เกี่ยวกับการท่องเที่ยว อีกส่วนคือใครๆก็หยุดกันหมด ตอนนั้นก็มีน้อยคนมากที่ไม่ได้รับผลกระทบ ผ่านมาสักระยะถึงรู้ว่าธุรกิจใครแกร่งจริง ทำเงินได้แม้ในภาวะวิกฤติ แต่ไม่ใช่ธุรกิจของเรา หลังจากนั้น วิกฤติก็เริ่มคลี่คลายพร้อมกับความคิดใหม่ๆที่เริ่มเข้ามา เช่น การยืนขาเดียวมันเสี่ยงมาก ล้มแล้วก็ล้มเลย ถ้ามีหลายขาก็ยังพอพยุงกันไปได้ในวันที่มีปัญหา การกระจายความเสี่ยง การไม่มองข้ามงานเล็กงานน้อย การมีทีมที่มีประสิทธิภาพมันสร้างงานสร้างเงินสร้างผลตอบแทนให้ทุกคนได้ การทำกำไรได้มากไม่ใช่ความผิดบาปอะไรไม่ต้องรู้สึกผิดคุณไม่ได้โกงใครไม่ได้ทำผิดกฎหมาย เงินทองอาจซื้อทุกสิ่งบนโลกนี้ไม่ได้ก็จริงแต่การไม่มีเงินนี่คุณซื้ออะไรไม่ได้เลยนะ อย่าว่าแต่คิดจะช่วยคนอื่นช่วยตัวเองให้รอดยังไม่ได้เลย มาถึงวันนี้ก็บอกกับตัวเองและบอกกับทีมว่า เราจะทำเหมือนเดิมไม่ได้ละนะ ทำธุรกิจก็ต้องทำให้จริงจัง มัวทำเล่นๆก็จะเป็นเหมือนเดิม ไม่เอาแล้วแบบเดิมๆ […]

สืบเนื่องจากตอนที่แล้ว เราได้ลง คลิปทำอาหารเกาหลี กับลูกๆ ทำไปได้สามคลิปเริ่มรู้สึกเบื่อเกาหลีละ ลองมาทำอาหารไทย อาหารเหนือกันดูบ้างว่าหน้าตารสชาติมันจะออกมาเป็นยังไง เท่าที่สังเกตดู เด็กๆจะไม่ค่อยอินกับอาหารไทย ไม่ค่อยตื่นเต้นเหมือนตอนทำอาหารเกาหลี อาจเพราะมันดูไทยๆคุ้นเคยอยู่แล้ว แต่ก็ถือว่าดีได้ฝึกทักษะการทำอาหารที่หลากหลาย เผื่อไว้ต้องใช้ในอนาคต มีเมนูอะไรบ้างเราไปดูกันเลย ฝากกดติดตามช่องยูทูปของสองเด็กน้อย Godung Gova กันด้วยจ้า ฝากกดไลค์กดแชร์กดกระดิ่งติดตามให้กำลังใจเด็กๆกันด้วย พบกันใหม่คลิปหน้า สวัสดีจ้า

เส้นทางนี้เป็นทางระยะสั้น เดินสบายๆใช้เวลาไม่ถึงหนึ่งชั่วโมงก็ถึงจุดหมาย ขาลงยิ่งเร็วกกว่าตอนเดินชึ้นไปเสียอีก เหมาะกับคนที่เพิ่งเริ่มเดินเทรลและอยากทดลองเดินเทรลดู การเดินทางก็ง่ายมาก ขี่รถไปตามถนนหลังมอชอ ไปจนสุดจะมีทางเลี้ยวขวามีป้ายบอกไปร้านผาลาดตะวันรอน เราขี่ตามทางมาเรื่อยๆจะไปเจอประตูหลังของสวนสัตว์และป้ายบอกเส้นทางเดิน (เหมือนในรูป) จอดรถตรงนี้ได้เลย จบทริปสั้นๆนี้แล้ว สรุปคือ เส้นทางนี้สั้นและเดินง่าย เหมาะกับทุกคนในครอบครัวครับ

[English below] คลิปนี้ทีมงานให้กล้องโกโปรติดที่หมวกกันน๊อคแล้วตระเวนขี่จากออฟฟิศไปรอบคูเมือง แล้ววนกลับมาที่จุดเดิม ใครอยากเห็นเมืองเชียงใหม่ช่วงเดือนมีนาคม 2020 ลองดูเลยจ้า This clip film and edit by our team using GoPro camera to explore Chiang May in March 2020. Let’s see how this city being today. —– รีวิวเชียงใหม่ – รู้ลึก รู้จริง ที่เที่ยว ที่กิน ใช้ชีวิตในเชียงใหม่

ช่วงนี้ฮิตพาลูกไปกางเต๊นท์นอนก่อนจะหมดหน้าหนาว คราวที่แล้วพาไป นอนดอยปุย แล้วก็มาคิดว่ามีที่ไหนอีกที่เหมาะจะกางเต๊นท์ใกล้ๆเมือง ค้นข้อมูลพบว่าที่ อุทยานแห่งชาติออบขาน เขาก็มีที่ให้กางเต๊นท์ได้เหมือนกัน ใช้เวลาเดินทางจากในเมืองไม่เกินหนึ่งชั่วโมง โทรถามเจ้าหน้าที่เขาบอกมาได้เลยช่วงนี้คนน้อย พอถึงวันหยุดเราก็แพ๊คข้าวของกินของใช้ขึ้นรถ ขับจากบ้านแถวแยกข่วงสิงห์ไปถึงออบขานใช้เวลา 60 นาทีพอดี ไปถึงติดต่อตรงสำนักงาน ชำระค่าเช่าเต๊นท์ๆละ 350 บาทพร้อมเครื่องนอน แล้วก็ไปชี้จุดที่จะกางเขาก็จะมาทำให้ แล้วเราก็ขนของลงรถมากันได้เลย ที่จอดอยู่ห่างไปหน่อย ออกแรงเดินกันนิดนึงถ้าของเยอะก็เหนื่อยหน่อย ถือว่าได้ออกกำลังกายละกันนะ สรุป นี่คือที่ๆเหมาะกับการมาเล่นน้ำและกางเต๊นท์นอนแบบสบายๆ ของกินต้องเตรียมมาเองให้พร้อม ถ้าไม่อยากค้างคืนแค่มาเล่นน้ำอย่างเดียวก็คุ้มแล้ว อ้อ และเขายังมีเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติด้วยนะ มีทั้งแบบเดินสั้นและเดินยาว สนใจแบบไหนสอบถามเจ้าหน้าที่เขาได้เลย บริการดีมั่กๆ โทร. 086-1811068 ใครไปไม่ถูกกดดูแผนที่ด้านล่างนี้เลยจ้า เดินทางง่ายมาก สังเกตุง่ายตรงปากทางเข้ามีร้านกาแฟตึกร้าง

ใกล้จะหมดหน้าหนาวแล้วก็คิดว่าน่าจะพาลูกไปนอนกางเต๊นท์ซะหน่อย แต่ก็ไม่อยากขับรถไกล ลองหาข้อมูลดูพบว่าบนดอยสุเทพเรานี่แหละมีที่กางเต๊นท์นอนด้วยชื่อว่า ลานกางเต๊นท์ดอยปุย อยู่เลยวัดพระธาตุดอยสุเทพไปประมาณ 6 กม. การจองเต๊นท์ โทรไปจองเต๊นท์ เจ้าหน้าที่บอกว่ามาได้เลยไม่ต้องจอง ตอนนี้หลังปีใหม่คนน้อยแล้ว แต่ต้องเตรียมอาหารไปเองนะเพราะไม่มีขาย ว่าแล้วก็ไปซื้อหมูมาหมัก ซื้อผักปลาอาหารเตรียมใส่รถไป อ่อ เขามีเตาอั้งโล่ให้เช่าด้วยนะแต่ผมกลัวไม่มีก็เลยเอาไปเอง ออกบ้านประมาณสามโมง (บ้านผมอยู่แถวศาลากลาง) ไปถึงลานกางเต๊นท์ประมาณสี่โมงนิดๆ ถนนดีแต่ทางจะเริ่มแคบหลังจากเลยตำหนักภูพิงค์ไป ให้ขับช้าๆรถสวนกันลำบากต้องแบ่งๆทางกันไป พอไปถึงก็ไปติดต่อเจ้าหน้าที่ เขาก็จะถามว่านอนเต๊นท์กี่หลัง แล้วก็จะให้ป้ายไปห้อยเต๊นท์ที่เราจะนอน เราก็เดินไปเลือกๆเต๊นท์ที่ว่างแล้วก็ห้อยป้ายจองไว้เป็นอันเรียบร้อย เสร็จแล้วก็ไปขนแผ่นรองนอนตรงที่ทำการมาปู ส่วนหมอนกับผ้าห่มก็มีให้เช่านะแต่ผมเอาไปเอง หลังจากนั้นก็เริ่มตั้งเตาเตรียมอาหาร ผมเดินหาฟืนเผื่อไว้ตอนกลางคืนกลัวว่าจะหนาว เขาห้ามก่อกองไฟนะครับ แต่ก่อในเตาได้ คือห้ามก่อไฟบนดินนั่นแหละ หลังจากนี้ก็จะเป็นการบรรยายตามภาพละกันนะครับ ไปกันเลย กลางคืนก่อไฟกันหนาวครับ ก่อกันหลายเต๊นท์อยู่นะ แต่อย่าลืมว่าต้องก่อในเตาเท่านั้น แนะนำให้เดินหาฟืนก่อนฟ้ามืด ไม่งั้นหาลำบากละ ข้างบนนี้มืดสนิทเลย จบแล้วครับ สำหรับทริปเร่งด่วนนอนคืนเดียวจบ ถือว่าเป็นการนอนบนดอยที่ใกล้เมืองมาก (น่าจะใกล้เมืองที่สุดละ) เดินทางสะดวกมาก ใช้เวลาเดินทางสั้นมากเพียงหนึ่งชั่วโมงเท่านั้น ขากลับยิ่งเร็วกว่าขามาอีกเพราะลงดอยอย่างเดียวเลย สรุปว่า ถ้ามีวันว่างๆน่ามานอนสักสองคืน ตอนเช้าเดินไปจุดชมวิวด้วยจะดีมาก สรุปทริปนอนเต๊นท์ดอยปุย : ดีงามพระรามแปด 9/10 ไปเลยจ้า

เป็นที่รู้กันดีว่าการออกกำลังกายนั้นมีมากมายหลายแบบ การปั่นจักรยานก็เป็นการออกกำลังกายชนิดหนึ่ง มาดูกันว่าทำไมหลายๆคนจึงเลือกการปั่นจักรยานมากกว่าการออกกำลังกายชนิดอื่น (ปล. การออกกำลังกายชนิดใดๆล้วนมีประโยชน์ทั้งสิ้นนะครับ) วันนี้มี 5 ข้อมาดูกันครับ ช่วยให้สุขภาพจิตและสมองดีขึ้น อันนี้มีผลงานวิจัยเลยนะครับ ของฝรั่งสักมหาลัยนึงนี่แหละ บอกว่าคนที่ปั่นจักรยานมักมีสุขภาพจิตที่ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัดเมื่อเทียบกับตอนที่ไม่ได้ปั่น ข้อสังเกตุของผมเลยก็คือ เมื่อเวลาเราปั่นจักรยานหัวสมองเราก็จะจดจ่ออยู่ที่การปั่นและเส้นทาง เมื่อมีเรื่องต้องคิดน้อย หัวก็จะโล่ง พอหัวโล่งมันก็พร้อมที่จะคิดเรื่องปัญหาในชีวิตต่างๆของเราเองโดยอัตโนมัติ ทำให้หลายคนบอกว่ามักจะคิดงานได้ตอนปั่นจักรยานนี่แหละ 2. ช่วยในการลดน้ำหนัก การปั่นจักรยาน 30 นาทีจะเผาผลาญแคลเลอรี่ประมาณ 300-500 cal ดังนั้น ถ้าเราปั่นจักรยานวันละ 2 ชั่วโมงก็จะเผาผลาญได้ถึง 1500-2000 cal ยิ่งถ้าร่วมด้วยกับการควบคุมอาหาร ก็จะยิ่งทำให้เห็นผลได้ชัดเจนในเวลาเพียงไม่นาน ที่สำคัญยังได้ความเพลิดเพลินในปั่นทำให้ไม่กดดันตัวเองระหว่างทางของการลดน้ำหนักอีกด้วย 3. ปั่นได้ง่ายๆไม่ยุ่งยาก ข้อนี้ทำให้ต่างจากกีฬาหลายๆชนิด (อาจจะยกเว้นการวิ่งที่เกิดมาก็วิ่งได้กันแทบทุกคนอยู่แล้ว) หากถามผู้คนจำนวนมากจะพบว่า โดยส่วนมากก็จะปั่นจักรยานกันได้อยู่แล้ว ต่างจากการว่ายน้ำหรือการเล่นเทนนิสที่จะต้องรับการฝึกหัด ฝึกฝนกันสักระยะหนึ่งก่อนถึงจะเริ่มทำได้ ประกอบกับสมัยนี้ รถจักรยานเอย อุปกรณ์การปั่นจักรยานเอย ต่างหาซื้อได้ไม่ยาก มีให้เลือกหลายชนิดหลายราคา ตั้งแต่ถูกมากๆไปจนถึงแพงลิบเลยก็มี อันนี้เลือกกันตามงบที่สบายใจได้เลย 4. ช่วยให้การเดินทางระยะกลางเร็วกว่าการเดินและสะดวกกว่าการขับรถ การเดินทางระยะกลางหมายถึงระยะทางระหว่าง 5-10 กม. โดยเฉพาะในเขตเมืองที่การจราจรแน่นหนา […]

ไม่รู้ว่าใครเป็นคนเริ่มทำสรุปชีวิตตอนสิ้นปีแบบนี้กันก่อน แต่ได้ลองทำมาสองปีละก็ลองทำต่อไปอีกสักปีก็แล้วกัน คนอื่นเขาเขียนกันตอนสิ้นปี ไม่อยากชนกับคนอื่นเรามาเขียนตอนต้นปีก็แล้วกัน สุขภาพ ซื้อ Smart Band มาลองใส่เพื่อวัด Heart Rate, Sleep วัดอะไรต่างๆนาๆนัยว่าสนใจสุขภาพมากขึ้น ก็ได้ผลนะเวลาเห็นมันอยู่ที่ข้อมือก็ทำให้ระลึกว่าเราซื้อมันมาทำไม ตอนแรกใช้ Mi Band3 ตอนนี้เปลี่ยนมาใช้ Huawei Honor5 เป็นจอสีและวัดได้แม่นละเอียดกว่า ส่วนของเก่าลูกชายขอไปทำเป็นนาฬิกาปลุก ปั่นจักรยาน ไม่ค่อยได้ปั่นจักรยานเท่าไหร่ ทั้งปีไม่น่าจะเกินสิบครั้ง นอกจากปั่นจักรยานก็ไม่ได้ออกกำลังกายชนิดอื่นเลย ปีนี้ตั้งใจและตั้งเป็นเป้าหมายองค์กรเลยว่าสุขภาพต้องมาเป็นอันดับหนึ่ง การนอน นอนได้น้อยในแต่ละคืน ไม่เกิน 5-6 ชั่วโมง ทำให้ช่วงบ่ายจะไม่ค่อยสดชื่นเท่าไหร่ พยายามจะนอนให้เร็วขึ้นคือไม่เกินเที่ยงคืน เลทสุดไม่เกินตีหนึ่ง แต่ก็นั่นแหละทำไม่ค่อยจะได้ ต้องเอาใหม่ๆ การกินการดื่ม กินอาหารตามปกติแต่ไม่ค่อยจะ Healthy เท่าปีก่อนที่เช้ามาได้กินสลัดผักบ่อยๆ ก็ตั้งใจว่าจะกินผักกินปลาเยอะขึ้น กินแป้งกินเนื้อน้อยลง ส่วนการดื่มนี่น่าจะแทบทุกวันยกเว้นวันที่รู้สึกไม่สบายซึ่งเหมือนจะมีวันเดียว หลังๆมาดีขึ้นคือจะดื่มแค่แถวๆบ้านและไม่กลับดึก ถ้าอยากเมาก็จะเมาที่บ้านแล้วก็เข้านอน จะไม่เมานอกบ้านและไม่ไปนอกเขต ที่สำคัญยังต้องเมาไม่ขับ เรื่องน้ำหนักตั้งใจไม่ให้เกิน 63 กก. แต่ก็เลยมานิดๆหน่อยๆถ้าไม่ออกกำลังกายนานๆ ต้องระวังไม่ให้ลงพุงมันเสียบุคลิก ความสัมพันธ์ กับลูกๆดีมาก […]

ตั้งใจจะปั่นไว้ล่วงหน้านานๆ วางแผนไว้ล่วงหน้า มันยากมากที่เราจะออกไปปั่นแบบกะทันหัน ร่างกายและสมองจะหาทางยับยั้งเราไว้ด้วยอุปสรรคนานับประการด้วยข้ออ้างสารพัด ทั้งคนไม่พร้อม รถไม่พร้อม ไม่ได้เตรียมตัว ขาดนั่นขาดนี่ สารพันปัญหาที่ผุดขึ้นมาในสมอง แต่การวางแผนตั้งแต่เนิ่นๆจะช่วยให้เราไม่มีข้ออ้างเหล่านี้ได้ 2. แต่งชุดนักปั่น แต่งชุดออกกำลังกายช่วยท่านได้ ไม่น่าเชื่อก็ต้องเชื่อละครับว่าการแต่งตัวมีผลต่อการตัดสินใจไปออกกำลังกายอย่างไม่น่าเชื่อ คล้ายกับมันทำงานกับจิตใต้สำนึกของเรา ว่าตอนนี้เราไม่ใช่เราแล้วนะแต่เราคือนักกีฬา คือคนที่กำลังจะไปออกกำลังกาย กว่าจะแต่งเสร็จก็ยุ่งยากพอควรแล้วถ้าไม่ไปออกกำลังกายนี่เสียหายเลยนะ เห็นมั้ยว่าการแต่งกายช่วยท่านได้จริง 3. มีเครื่องชั่งน้ำหนักไว้ใกล้ตัว ถ้าขี้เกียจให้ชั่งน้ำหนักเลยครับ แล้วถามตัวเองดูว่าจะปล่อยให้มันเป็นแบบนี้ไปเรื่อยๆหรอ ยิ่งถ้ามีการจดบันทึกน้ำหนักไว้เป็นระยะๆจะช่วยได้มาก เพราะจะพบว่าช่วงที่เราปั่นกับไม่ปั่นน้ำหนักมันขึ้นลงแตกต่างกันยังไง แค่นี้ก็ช่วยให้เราตัดสินใจได้ไม่ยากแล้ว 4. จอดจักรยานไว้ในที่ๆเห็นได้ง่าย จักรยานที่ซื้อมาแต่ละคันไม่ใช่ถูกๆจริงๆไหมครับ ถ้าจะมีประโยชน์แค่ใช้ตากผ้าก็ไม่ใช่เรื่อง จอดมันไว้ในที่ๆเรามองเห็นได้บ่อยและเห็นได้ง่าย จะทำให้เรารู้สึกผิดที่ซื้อมาจอดทิ้งไว้เฉยๆจนสนิมจับ จนในที่สุดก็จะตัดสินใจไปปั่นหรือไม่ก็ขายจักรยานนั้นทิ้งไปเลย ขอให้เลือกแบบแรกกันนะครับ 5. ลงทุนซื้อ Smart Band หรือ Smart Watch Gadget พวกนี้จะมี Function เพื่อสุขภาพแทบทั้งสิ้น ทุกยี่ห้อจะมีฟังก์ชั่นติดตามการออกกำลังกาย จับจังหวะการเต้นของหัวใจ หรือแม้แต่วัดค่าอ๊อกซิเจนในกระแสเลือด ตรวจสุขภาพการนอนหลับ วัดปริมาณแคลลอรี่ที่เผาผลาญจากการออกกำลังกาย ซึ่งจะช่วยให้เรารู้ว่าปั่นแต่ละครั้งเราได้ประโยชน์อะไรแบบเป็นรูปธรรม ช่วยให้เราอยากปั่นและรู้สึกสนุกด้วยครับ เพื่อนๆมีเทคนิคการแงะตัวเองออกไปปั่นยังไงมาแชร์กันที่คอมเม้นด้านล่างได้เลยนะครับผม มาออกกำลังกายกันครับ ฮึบๆๆ

ผมทดลองด้วยตัวเอง ได้ผลแล้วจึงมาบอกกล่าวทุกท่านนะครับ หากท่านไปลองแล้วไม่เห็นผลก็ขอให้ทบทวนวิธีการว่าครบถ้วนแล้วหรือไม่ หรืออาจเขียนคอมเม้นมาถามกันดูก็ได้ ผมปลูกเล่นๆไม่จริงจัง กะว่าพอเริ่มมีอายุจะไปทำบ้านสวน จะได้ทำอะไรๆเป็นบ้าง ชีวิตผ่านมาอยู่แต่ในเมือง พอลองเรียบเรียงดูก็พบว่าเป็นวิธีที่ง่ายและได้ผลดี 1. เตรียมดิน บ้านผมเป็นหมู่บ้านจัดสรร ที่ดินปลูกหญ้าหมด ผมก็เลาะเอาหญ้าออกเป็นแนวตามที่ต้องการให้เหลือแต่หน้าดิน แล้วก็พรวนดิน ตากไว้สักพัก เก็ยเศษหญ้าตกค้างออก พยายามเก็บให้มากที่สุด เพราะในเวลาต่อมาจะสร้างความน่ารำคาญมาก 2. เตรียมเมล็ด/ต้นกล้า ทำดินให้ชุ่มๆหน่อย จัดแถวว่าจะให้อะไรอยู่ตรงไหน ใช้ช้อนเล็กๆมาเปิดหลุมแล้วหยอดเมล็ดลงไป หลุมละเม็ดพอ ผมเคยหยอดไปหลายเม็ดมันก็ขึ้นนะ แต่มันไม่โตเพราะมันแย่งอาหารกัน ถ้าเป็นเมล็ดที่ต้องถนุถนอมมากๆให้หากระบะมาเพาะก่อนแล้วค่อยเอาลงดิน 3. คลุมด้วยฟาง ขั้นตอนนี้สำคัญ เพราะจะช่วยปกป้องต้นกล้าน้อยจากสายน้ำ สายฝน ลม และแสงแดด  แต่ไม่ควรปิดทึบมากเกินไป เอาให้พอมีแสงลอดผ่านได้ ไม่งั้นต้นไม้ก็จะไม่โตอีก ฟางข้างหาได้ทั่วไปตามทุ่งนา ของผมไปขอเขามาหนึ่งมัด ฟรีด้วย 4. น้ำถึง แดดถึง ลมถึง อันนี้เป็นปัจจัยสำคัญเช่นกัน ต้นไม้ไม่โดนแดดเลยมันไม่ตายแต่มันไม่โต โดนแดดมากไปก้ตายได้ ไม่โดนลมเลยกิ่งก้านก็ไม่แข็งแรง ทำเลที่เหมาะสมนับว่าสำคัญ หมั่นรดน้ำเช้าเย็น แต่ก็ไม่เยอะจนน้ำขัง กลางวันอย่ารดมันร้อน 5. หาตัวช่วย […]