“แม่ฮ่องสอน
เมืองสามหมอก”
เมืองแม่ฮ่องสอน แบ่งออกเป็น 7 อำเภอ จากเชียงใหม่มาถึงอำเภอปายไล่มาบนถนนสาย 1095 มาสิ้นสุดที่ตัวอำเภอเมืองเข้าสู่ถนนสาย 108 สู่อำเภอขุนยวม , แม่ลาน้อย, แม่สะเรียง วกลงใต้สู่อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ ส่วนอีกอำเภอหนึ่งซึ่งอาจจะเรียกว่าเป็นอำเภอที่เล็กที่สุดในจังหวัดแม่ฮ่องสอน นั่นก็คืออำเภอสบเมย ที่ต้องวิ่งตัดออกนอกเส้นทางวงกลม คือถนนสาย 105 ถนนเลียบฝั่งชายแดนไทย-พม่าสู่อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก
ถนนสายวงกลมแม่ฮ่องสอน
การเดินทางท่องเที่ยวตั้งแต่อำเภอปายมาจนถึงอำเภอแม่สะเรียงและวนกลับเชียงใหม่ ลักษณะเป็นรูปวงกลมที่ใครๆ เรียกกันว่า ถนนสายวงกลมแม่ฮ่องสอน ซึ่งเหล่าบรรดานักปั่นจักรยานทัวร์ริ่งนิยมเดินทางในเส้นทางนี้ ผมก็เคยคิดอยากจะปั่นจักรยานทัวร์ริ่งวนมาเส้นนี้ แต่สำหรับผมคงใช้เวลามากกว่าครึ่งเดือนกว่าจะได้กลับมาโผล่ที่จอมทอง
แม่ฮ่องสอนมีสถานที่ท่องเที่ยวตามธรรมชาติหลายแห่ง เนื่องจากภูมิประเทศเป็นป่าและภูเขา ถูกขนานนามว่าเมืองสามหมอก คนพื้นเมืองส่วนมากเป็นชาวไทยใหญ่และหลากหลายชนเผ่า มีวัดวาอาราม ศิลปะแบบไทยใหญ่ มีประเพณีสำคัญ เช่น งานปอยส่างลอง (บวชลูกแก้ว) ซึ่งจะมีจัดเกือบทุกอำเภอของแม่ฮ่องสอน เช่น อำเภอปายและขุนยวม
หมู่บ้านชนเผ่าปะด่อง (กระเหรี่ยงคอยาว)
หมู่บ้านชนเผ่าปะด่อง (กระเหรี่ยงคอยาว) ที่ใครๆ ก็มักจะพูดถึงเมื่อนึกถึงแม่ฮ่องสอน หลายสิบปีก่อนเด็กคนหนึ่งรู้สึกตื่นเต้นและสงสัยว่าเขาเอาห่วงเหล็กไปสวมใส่คอให้ยืดยาวได้ยังไง ทำให้นึกถึง อีที มนุษย์ต่างดาวเพื่อนรัก เด็กคนนั้นคือผมเอง บ้านปะด่องในเมืองแม่ฮ่องสอนมี 3 แห่งคือ บ้านห้วยเสือเฒ่า ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากเมืองมากนักราวๆ 15 กิโลเมตร สามารถเดินทางด้วยรถโดยสารได้ นักท่องเที่ยวนิยมไปเที่ยวสัมผัสวิถีและมีจุดบริการนักท่องเที่ยวในหมู่บ้าน ถัดไปคือบ้านห้วยปูแกงและบ้านในสอย
ตลาดสายหยุด อ.เมือง
ตลาดสายหยุด อ.เมือง ตลาดเช้า กลางวัน เย็น ผู้คนออกมาจับจ่ายของกิน ของใช้กันมากมาย อาหารมีหลากหลาย ส่วนใหญ่เป็นอาหารพื้นเมือง มีขนมต้นตำรับไทยใหญ่ที่ขึ้นชื่อใครมาก็ต้องมาชิมอย่าง ส่วยทะมิน เป้งม้ง อาละหว่าและสำหรับคนที่ชอบไอศกรีม มีร้านไอศกรีมบ้านไม้สองชั้น บรรยากาศแบบบ้านๆ มีที่นั่งอยู่ 2-3 ที่ เหมือนไปนั่งกินไอติมบ้านเพื่อนมากกว่าร้าน โดยมีคุณลุง คุณป้าคอยบริการ กินถ้วยเดียวเหมือนกินข้าวไปหนึ่งมื้อ หากไม่อิ่มก็กินสองถ้วย กินให้หนาวในกันไปเลย ร้านอยู่ไม่ไกลจากตลาดสายหยุด ชื่อร้านไอติมป้าหล้า(เจ้าสัว) ถามเด็กนักเรียนแถวนั้นก็รู้จัก นักเรียนชอบไปกิน
ในตลาดสายหยุด นอกจากอาหาร ผัดสดแล้ว ก็มีร้านจำหน่ายชุดประจำชาติไทยใหญ่,สินค้าบางอย่างมาจากฝั่งพม่า อย่างเช่นกำไรเงิน ตุ๊กตาไม้แกะ หรือยาสูบพม่า(ไม่ใช่ยาเส้น) แต่เป็นใบยามาม้วน มีลักษณะคล้ายซิการ์ ขายเป็นมัด มัดหนึ่งประมาณ 50 มวน สูบกันให้หนำใจสำหรับคนที่ชื่นชอบ เราจะเห็นคนสูงวัยนิยมกัน
รถเหลืองเมืองแม่ฮ่องสอน
การเดินทางไปยังอำเภอต่างๆ ที่นี่มีท่ารถสองแถวประจำทาง (รถกระบะเหลืองติดหลังคา) บางที่เป็นรถบรรทุกรูปทรงกึ่งคลาสสิคเพราะหาดูยากในสมัยนี้ จะมีสายประจำทางแยกไปอำเภอต่างๆของแม่ฮ่องสอน ไม่ว่าจะเป็น บ้านรักไทย, ปางอุ๋ง, บ้านในสอย(กระเหรี่ยงคอยาว) , ขุนยวม ก็มาขึ้นรถได้ที่นี่ สำหรับรถที่จะไปขุนยวมนั้นมี มีแค่ 2 คัน เท่านั้น ออกระหว่างเวลา 11:00 น. – 11:30 น. ควรไปรอและสอบถามคิวรถแต่เนิ่นๆ เพราะไม่สามารถโทรจองล่วงหน้าได้
สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญในตัวเมืองแม่ฮ่องสอน
สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญในตัวเมืองแม่ฮ่องสอน เช่น วัดจองคำ, วัดจองกลาง, วัดหัวเวียง , วัดพระธาตุดอยกองมู หากเดินเท้าขึ้นไปก็ต้องใช้เวลาสักหน่อย ละอ่อน(เด็ก) แถวนี้เขาเดินขึ้นกันเหมือนไม่รู้สึกเหนื่อยล้า เดี่ยวเด็กจะหาว่าเราอ่อน ข้างบนจะเห็นวิวเมืองแม่ฮ่องสอน มองเห็นภูเขาโอบล้อมรอบตัวเมืองอย่างสวยงาม
สะพานซูตองเป้
หากเดินทางออกไปนอกเมืองราวๆ 15 กิโลเมตร ที่บ้านกุงไม้สักจะมีสะพานซูตองเป้ เป็นสะพานไม้ไผ่ที่ยาวที่สุดในประเทศไทย สะพานแห่งความศรัทธาของชาวบ้านที่ร่วมกันสร้างขึ้นมา หลายคนนิยมมาถ่ายรูปในช่วงที่ข้าวเริ่มโต เพราะเป็นวิวทุ่งน่าเขียวสด เหลืองทองสลับตามฤดูข้าวออกรวง
ปางอุ๋ง (บ้านรวมไทย)
ปางอุ๋ง (บ้านรวมไทย) ช่วงฤดูฝน ชาวบ้านในหมู่บ้านส่วนใหญ่เข้าไร่ เข้าสวน บรรยากาศภายในหมู่บ้านจึงดูเงียบ สงบ รอต้อนรับผู้มาเยี่ยมเยือนในฤดูหนาว
บ้านลุงปาละ ใครไปใครมาก็รู้จักและแวะพัก ที่นี่มีโฮมสเตย์ แวะชิมกาแฟที่ปลูกและคั่วเอง มีโรงคั่วขนาดเล็กที่ใช้แรงงานคนสองคน คนหนึ่งคั่ว คนหนึ่งเติมเม็ดกาแฟ เป็นผลิตภันฑ์ในครอบครัว รสชาติกาแฟอราบิก้า เข้ม มีครีมม่าลอย หอมกรุ่น
ผมมาปางอุ๋ง 3-4 ครั้งเว้นช่วงไปหลายปี มาทีไรก็เห็นลุงปาละสาละวนอยู่กับการทำกาแฟ โดยมีคุณป้า (คู่ชีวิต) ช่วยทำนู่นนี่ภายในบ้านและให้การต้อนรับเป็นอย่างดี
ในช่วงฤดูหนาว จะมีที่พักในส่วนของกรมป่าไม้บริเวณทะเลสาป เนื่องจากในช่วงฤดูหนาว นักท่องเที่ยวจะเดินทางมาสัมผัสกันมากมาย จึงต้องโทรจองสอบถามกันล่วงหน้า รวมถึงสถานที่จอดรถและการนำรถเข้าไป ส่วนภายในหมู่บ้านรวมไทยก่อนถึงทะเลสาบ ก็มีที่พักแบบโฮมสเตย์อยู่หลายหลัง เป็นอาชีพหนึ่งของคนในหมู่บ้าน กลางคืนนั่งผิงกองไฟ อากาศตอนเช้าหนาวจับจิตจนตัวสั่นไม่อยากลุกจากที่นอนแต่สำหรับคนที่ชอบอากาศหนาวคงไม่รู้สึกสะท้าน
ในฤดูหนาวจะมีกิจกรรมล่องแพฝ่าสายหมอกเหมือนหนังจีนกำลังภายใน ชมบรรยากาศทิวสนโดยรอบทะเลสาป ได้ใกล้ชิดกับดาราหน้ากล้อง คือ หงส์สีขาวและสีดำที่ว่ายเวียนวนหยอกล้อผู้คนไปมา คู่รักที่มาเที่ยวก็หยอกเอินกันดูน่ารักโรแมนติกดี
บ้านรักไทย
มื้อเที่ยงที่บ้านรักไทยบะหมี่แห้งเส้นเหลืองใส่ไก่ดำ อาหารจีนยูนนานสูตรต้นตำรับจากคุนหมิง รสชาติที่บอกว่าผมนี่อยากกินสองชาม อร่อยจริงๆอยากแนะนำสำหรับคนที่ยังไม่ได้ชิม หลังอิ่มจากมื้อเที่ยง เจ๊สา ชาสา (เจ๊เขาว่า แต่งงานแล้วนี่เรียกนางสาวได้ไหม) สาวอารมณ์ดีแห่งบ้านรักไทยก็เทบ๊วยหลากรสพร้อมชาร้อนมาให้ชิม กินกันจริงจังจนหมดจาน
บ้านรักไทย หมู่บ้านชาวไทยเชื้อสายจีนยูนนานมีอดีตและเรื่องเล่าให้ผู้คนที่มาเยือนได้ศึกษาเรื่องราว “ก๊กมินตั๋ง” ทหารจีนคณะชาติ กองพล 93 ที่นี่มีสถานที่ทางประวัติศาสตร์และซากกระสุนปืนใหญ่ให้เข้าชมแต่ไม่แน่ใจว่าจับต้อง ขัดถู ลูบคลำได้ไหม
บรรยากาศบริเวณรอบหนองจองคำ ตั้งแต่ต้นถนนหน้าไปรษณีย์มีรถเข็นขายอาหารอยู่ 4-5 ร้าน ทั้งโจ๊ก, เกาเหลา,ขนมจีบ,ก๊วยจั๊บญวน,น้ำเต้าหู้,ปลาท่องโก๋,น้ำปั่น เฉพาะในช่วงฤดูหนาวที่นี่จะมีสินค้าพื้นเมืองนำมาจำหน่ายเป็นถนนคนเดินเมืองแม่ฮ่องสอน ส่วนหน้าฝนก็มีบ้างประปราย ส่วนมากเป็นร้านจำหน่ายของที่ระลึกที่มีชายคามากกว่า ของที่วางขายตามพื้นถนนไม่ค่อยมี บรรยากาศช่วงฤดูฝนที่ถนนคนเดินจึงดูเงียบเหงา
ผมเดินเล่นรอบบึงหนองจองคำครู่หนึ่ง เด็กนักเรียน คนเฒ่า คนแก่ พ่อ-แม่ ลูก มักมานั่งเล่น วิ่งจ๊อกกิ้ง ออกกำลังกายกันแถวนี้ เม็ดฝนโปรยๆ ผมกลับเข้าที่พักอยู่ไม่ไกลกันมาก จัดเก็บสิ่งของลงกระเป๋า พรุ่งนี้เช้าผมจะไปเที่ยวบ้านโกโบริที่อำเภอขุนยวม
เรื่องเล่าจากแม่ฮ่องสอน ยังมีอีกหลายตอน สามารถตามอ่านได้ที่ลิงก์ด้านล่างนี้เลย
1.วันฝนพรำที่แม่สะเรียง
2.แม่ฮ่องสอน 3 วัน 2 คืน ขุนยวม-แม่ลาน้อย-แม่สะเรียง
3.สบเมย เคยไปไหม?
4.เที่ยวบ้านอังศุมาลินที่ขุนยวม
5.ก๊านกำว่าฮัก ฮักแม่ลาน้อย
6.ปายในใจฉัน
7.ไปปางมะผ้า ไปนั่งห้อยขาที่บ้านจ่าโบ่
