ตามติดชีวิตแมงมัน
หลังร้านป้าบัวลอย เมื่อวานได้มาเต็มขวด วันนี้เลยจัดอีกซักรอบ เขาว่าเป็นเมนูเด็ดของคนเมียง มีปีละครั้งเท่านั้น!! แมงมันเป็นมดชนิดหนึ่งที่นำมาทำอาหารได้ ไอ้ตัวเล็กๆ ยุบยับๆ รอบรูคือแม่แมงมัน จะช่วยกันขยายรูให้แมงมันออกมา เพื่อให้แมงมันออกไปผสมพันธุ์กันแล้ววางไข่ต่อไป ต่อไปนี้คือบทสัมภาษณ์นักเก็บแมงมันผู้มีประสบการณ์มากกว่า 27 ปี
แมงมันออกช่วงไหน
– ออกปีละครั้ง ถ้าฝนมาเร็วก็จะออกเดือนพฤษภาคม ถ้าฝนมาช้าก็จะออกเดือนมิถุนายน แมงมันจะออกช่วง 4 โมงเย็นถึง 5 ทุ่ม แล้วแต่ขนาดของรัง ถ้ารังใหญ่ก็ออกนานหน่อย
เรื่องของแมงมัน
– เดือนพฤษภาคมเรียกว่าเดือน เก็บแมงมัน ก็คือเก็บแมงมันตัวเมียมากิน ตัวผู้ไม่กินเพราะมันขม บางคนก็แพ้
– แมงมันตัวเมียจะตัวใหญ่กว่าตัวผู้ สีน้ำตาลอ่อน มันวาว แมงมันตัวผู้จะออกสีเหลืองอ่อนๆ
– แมงมันตัวเมียเมื่อผสมพันธุ์กับแมงมันตัวผู้แล้วจะบินไปหาที่วางไข่ ไข่จะมีสองขนาด ไข่เล็กกับไข่ใหญ่ไข่ใหญ่จะเกิดเป็นแมงมันตัวเมียกับตัวผู้ ไข่เล็กจะเกิดเป็นแมงมันตัวเล็ก หลายหมื่นตัวที่เรียกว่าแม่แมงมัน เหมือนแม่นมที่คอยดูแลแมงมันตัวผู้กับตัวเมีย แม่แมงมันจะค่อยหาอาหารมาให้ ปกป้องแมงมันจากสัตว์ต่างๆ ช่วยขยายรูให้แมงมันออกมา
– แมงมันตัวผู้จะตายหลังจากผสมพันธุ์เสร็จแล้ว แมงมันตัวเมียจะตายตามหลังจากวางไข่เสร็จแล้ว
– แม่แมงมันจะปิดรูหลังจากแมงมันออกรูไปแล้ว จากนั้นบางส่วนจะตาย แม่แมงมันที่เหลือจะเฝ้ารังเดิม
– แมงมันตัวเมียเมื่อผสมพันธุ์แล้ว บางตัวกลับมาวางไข่ที่รังเดิม
– หลังจากแมงมันวางไข่แล้ว ไข่แมงมันจะโตเต็มที่ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม เรียกว่าเดือน ขุดไข่แมงมัน ช่วงนี้สมาคมคนรักแมงมันจะรวมตัวกันอีกครั้งเพื่อขุดไข่แมงมันมากิน
เตรียมตัวเก็บแม่มัน
– สำรวจจุดที่แมงมันออก ถ้าเคยเก็บแล้วมันก็จะออกใกล้ๆ รูเดิม ถ้าไม่เคยเก็บก็ดูว่าแมงมันบินมาจากไหนแล้วก็ตามไป
– แมงมันมักจะออกใกล้ๆ จอมปลวก
– แม่แมงมันกัดเจ็บมากต้องระวัง ใส่เสื้อผ้าให้รัดกุม
– การแต่งกายควรมีรองเท้าบูมกางเกงขายาว เสื้อแขนยาว ไฟแช็ก เทียนไข ไฟฉาย ยากันยุง
– พอเริ่มมืด ให้จุดเทียนหรือส่องไฟไปที่รูแมงมัน เพราะถ้าไม่มีแสงสว่าง แมงมันจะออกมาน้อย แมงมันไม่ชอบความมืด หาคีมมาคีบแมงมันออกมาใส่ขวด
– ถ้าแมงมันใกล้หมดแม่แมงมันจะช่วยขนเศษดิน เศษหญ้า มาปิดรู
เมนูแมงมันเด็ดน่าลอง
– แมงมัน >> คั่วแมงมัน, ตำน้ำพริกแมงมัน
– ไข่แมงมัน >> แกงไข่แมงมัน, ไข่แมงมันจ่อม ( ไข่แมงมันดอง ดองคืนเดียวก็กินได้แล้ว เริ่มจากการต้มน้ำ ใส่เกลือนิดหน่อย ต้มจนน้ำเดือด แล้วรอให้น้ำเย็น ทุบกระเทียมใส่ เอาไข่แมงมันล้างน้ำให้สะอาดแล้วใส่ลงไปในน้ำ ปิดฝา ทิ้งไว้ 1 วัน จากนั้นนำมายำโดยใส่พริกคั่วที่ตำจนละเอียด คลุกให้เข้ากัน บางทีถ้าไปซื้อกินตามร้าน เขาไม่ต้มน้ำ ใช้น้ำเย็นเลย อาจทำให้ท้องเสียได้)
ราคาแมงมันตามท้องตลาด
– ช่วงแรกที่แมงมันออกมา ราคาสูงถึงกิโลกรัมละ 2,500 บาท
